Նախագծերով ուսուցման ստուգատես

xazaros_axayanՆախագիծ«Աղայանական օրեր»
Մարտի 20-24

նպատակը- ուսումնասիրել Աղայանի ստեղծագործությունները
ըսովորողի մոտ զարգացնել ստեղծագործական մտածողություն
ֆիլմերի և մեդիափաթեթների պատրաստում

Ուսումնական մեդիափաթեթ
Ղազարոս Աղայան
Արփեն Մովսեսյան Հայից Հայ — Ղազարոս Աղայան
Ղազարոս Աղայանի մասին
Հովհաննես Թումանյան և Ղազարոս Աղայան
Էլեկտրոնային գիրք-«Աղայանի հեքիաթները»
Վաճառականի խիղճը

Читать далее

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ

Упражнение 1. Укажите неопределённо-личные и обобщённо-личные предложения. 

1) Бездонную бочку водой не наполнишь. (Посл.) 2) Вас просят к телефону. 3) Дело словом не заменишь. (Посл.) 4) Поднялся шум, прощальный плач, ведут на двор восемнадцать кляч, в возок боярский их впрягают. (П.) 5) На войне встречаешь разных людей. (Симонов.) 6) По улицам слона водили. (Кр.) 7) В лесах прорубали с запада на восток широкие просеки. (Пауст.) 8) Стой за правду горой. (Посл.) 9) Мне даже на пакетах пишут «ваше превосходительство».(Г.)10) Любишь кататься — люби и саночки возить. (Посл.)11) На даче спят под стук дождя. На даче спят, укрывшись спины. (Паст.) 12) А за стеной всё что-то делалось, делалось, и вот, наконец, и нас позвали к столу. (Ю. К..)

Упражнение 2. Определите вид предложений.

1) Кругом было тихо, так тихо, что по жужжанию комара можно было следить за его полётом. 2) Весело было слышать среди этого мёртвого сна природы фырканье усталой тройки и неровное побрякивание русского колокольчика. 3) Душно стало в сакле, и я вышел на воздух освежился. 4) Он [Печорин] явился ко мне в полной форме и объявил, что ему велено остаться у меня в крепости . 5) Он как тополь между ними — только не расти, не цвести ему в нашем саду. 6) А лошадь его славилась в целой Кабарде, и, точно, лучше этой лошади ничего выдумать не возможно. Недаром ему завидовали все наездники и не раз пытались её украсть, только не удавалось. 7) Лучше было бы мне его [коня] бросить у опушки и скрыться в лесу пешком, да жаль с ним расставаться. 8) Когда отец возвратился, то ни дочери, ни сына не было. 9) Воздух становился так редок, что было больно дышать. 10) Нам должно было спускаться ещё вёрст пять по обледеневшим скалам и топкому снегу.

(М. Ю. Лермонтов.)

Упражнение 3. По образцам замените личные предложения безличными (письменно).

Образец: Я хочу изучать историю Москвы.- Мне хочется изучать историю Москвы.

1) Я не хотел отставать от других.-Мне не хотелось отставать от других.

2) Он не сидит дома.-Ему не сидится дома.

3) Бабушка не спит.-Бабушке не спится.

4) Я не верил в успех поездки.-Мне не верилось в успех поездки.
Образец: Снег занёс все дороги.- Снегом занесло все дороги.

1) Дождь освежил зелень.-Дождём освежило зелень.

2) Ветер сломал сук на дереве.-Ветром сломало сук на дереве.

3) Град попортил всходы.-Градом попортило всходы.

4) Тонкий ледок подёрнул лужи.-Тонким ледком подёрнуло лужи.

5) Огонь в ту же минуту охватил всю кровлю.-Огнём в ту же минуту охватило всё кровлю.

6) Всё небо затянули серые облака.-Всё небо затянула серыми облаками.

7) Ураган снёс множество хижин.-Ураганом снесло множество хижин.
Образец: У меня есть лыжи.- У меня нет лыж.
1) У меня есть коньки.-У меня нет коньков.

2) Здесь были белые грибы.-Здесь не было белых грибов.

3) У меня была лошадь.-У меня не было лошади.

4) У меня было свободное время.-У меня не было свободного времени.

5) У него было стремление рисовать.-У него не было стремления рисовать.

Упражнение 4. Спишите, вставляя пропущенные буквы. Определите типы односоставных простых предложений или частей сложных предложений.

1) Еду ли ночью по улице тёмной, бури заслушаюсь в пасмурный день… (Н.) 2) — Отнести её вон,- проговорила изменившимся голосом старуха. — Скверная собачонка! (Т.) 3) Дождик шёл с утра, и казалось, что вот-вот он пройдёт, и на небе расчистит. (Т.) 4)Два часа ночи. Не спиться. А надо бы уснуть, чтоб завтра рука не дрожала. (Л.) 5) Брожу ли я вдоль улиц шумных, вхожу ль во многолюдный храм, сижу ль меж юношей безумных, я продаюсь моим мечтам. (П.) 6) Дня через три потеплело. (Купр.) 7) Летнее утро. В воздухе тишина. (Ч.) 8) Как постелишься, так и выспишься. (Посл.) 9) Знойный и душный полдень. На небе ни облачка. (Ч.) 10) От шума ломило уши, давило грудь.(А.Н.Т.) 11) Из города прислали сыщиков, они, стоя на углах, щупали глазами рабочих, весело и оживлённо проходивших с фабрики на обед и обратно. (М. Г.) 12) Из трюма несло холодом и запахом сырой кожи. Отошли ночью. (Пауст.) 13) Зимой, от чая до обеда, играли в комнатах, если на дворе было очень морозно, или шли на двор и там катались с большой ледяной горы. (М. Г.) 14) В салоне было чисто и холодно. (Пауст.)15) Эту песню не задушишь, не убьёшь. (Ош.) 16) Мело, мело по всей земле, во все продели. (Паст.) 17) Эти ночи, эти дни и ночи! Дробь каплей к середине дня, кровельных сосулек худосочие, ручейков бестолковых болтовня! (Паст.) 18) Очень уж шумят у нас в классах. (Ч.) 19) В кухне что-то пекли, жарили, даже через закрытую дверь наносило запахи жаренья. (Ф.) 20) Мне было весело вдохнуть в мою замученную грудь ночную свежесть тех лесов. (Л.) 21) Август месяц. Тихо. Сухо. Предвечерний час. (Исак.) 22) Кругом ни души. Пустынно и мёртво. (Сераф.) 23) На обратном пути ему пришлось пережить маленькое приключение.

Գործնական քերականություն

  1. Ըստ տրված կաղապարների, բարդ նախադասություններ կազմ՛ր:

Ե՛վ տղաները և՛ աղջիկները գնացել են էկսկուրսիա:

Ոչ տղաները ոչ աղջիկները չեն պատրաստվում գնալ էկոկուրսիա:

Թե՛ տղաները թե՛ աղջիկները ուզում են գնալ տուն:

Կա՛մ տղաները կա՛մ աղջիկները կհաղթեն այս մրցույթում:

2. Տեքստը մեկ նախադասությամբ փոխադրի´ր:

Սըր Ուոլթըր Ռլեյնը (անգլիացի պետական գործիչ և ծովագնաց) Ամերիկայից Անգլիա բերեց երկու բույս՝ կարտոֆիլն ու ծխախոտը: Հավանաբար, նա Անգլիայում առաջին ծխողն է եղել:
Մի երեկո, երբ աշխատասենյակում նստած իր ծխամորճն էր ծխում, հայտնվեց ծառան՝ մի նամակ ձեռքին: Վերջինս ծխող մարդ երբեք չէր տեսել և կարծես, թե տերն այրվում է: Նա նամակը գցեց և ահաբեկված դուրս վազեց՝ գոռալով.
-Տերս այրվում է, տերս այրվում է, ծուխը դուրս է գալիս նրա քթից ու բերանից:
Հետո շտապ մի դույլ ջուր բերեց և տիրոջ վրա լցրեց: Վերջինս չհասցրեց անգամ բացատրել, թե  ի´նչ է իր ձեռքինը:

3. Կետադրի՛ր նախադասությունները:
Հույները ծովերի աստված Պոսեյդոնին եզ էին զոհաբերում, որպես ջրային տարերքի հզորության խորհրդանիշ:

Քարակերտ ու կղմինդրածածկ փոքրիկ տունը, որպես շքեղ ապարանք առանձնանում էր գյուղի խարխուլ տների մեջ:
Նկարահանող խցիկի մոտ, անփույթ կանգնած էր Ջեկը, իբրև իր արժեքն իմացող անփոխարինելի օպերատոր:
Տուփից ուղիղ դեպի կինը, դուրս թռավ թունավոր կանաչ օձը, իբրև դիպուկ նետված փետտրագնդակ:
Իբրև սուրացող շնաձկանը կպած խխունջներ կառչել էինք վազող կենդանուց:
Լեռների ու բլուրների մեծ մասը, որպես հրաբխային ժայթքման զավակներ, վեր են նետված ստորերկրյա հզոր ուժերի կողմից:

4. Ընդգծված բառերն ու բառակապակցությունները ուղղի՛ր:

Բացի աղջկանից, բոլորն ուզում էին ուրիշ քաղաք տեղափոխվել:
Սիրահարված եմ ձեր երկրին:
Հալվում, մաշվում էր հարազատ տան ու ընկերների կարոտից:
Կարոտում էր անգամ իրենց փողոցի ծառերին:
Ի՞նչ է նշանակում ընկերությանը դավաճանել:

Խոսքը վերաբերում է քեզ ու քո ցանկություններին:
Ինչպե՞ս ես վերաբեվեմ նրանց:
Քույրս երրորդ դասարանից է:
Բաժակը ձեռքնին էր, որ մտավ

Մարսը աղքատ է ջրով:
Շատ լավ է տիրապետում անգլերենի:
Բացի այդ, ազատ ժամանակն ու արձակուրդն անցկացնում էր պրոֆեսորին ոչ սազական եղանակով:

Մուգ ակնոցներիդ պատճառով աչքերդ չեմ տեսնում:

5. Սխալ կազմված բայաձևերը ճշտի՛ր:

Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապվել:
Տղաները վիճում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:
Դեռ շատ կտուժես՝ ինձ չլսելով:
Խոսքս քեզ չի վերաբերվում:

6. Փակագծերում տրված բայը պահանջված ձևով գրի՛ր:

Պարզվում է, որ մարդու առողջական վիճակը նախ և առաջ կախված է մարդկային հարաբերություններից: Նախանձը, օրինակ, ոչ միայն որդի նման կրծում մարդու հոգին և տակնուվրա արել էությունը, այլև առաջացրել է ստամոքսի խոց ու արյան ճնշման հիվանդություններ: Ահա թե ինչու են ասում. «Եթե չցանկանաս տառապել, մի՛ նախանձիր»: Զրպարտությունը, վիրավորանքը, շողոքորթությունը, անտաշ վերաբերմունքն ու հայհոյանքը նիկոտինի ու ալկոհոլի նման թունավորում են նաև մարդու օրգանիզմը:
Երկրում առաջին ծխողները եգիպտական փարավոններն են եղել:
Մ.թ.ա. երկրորդ հազարամյակին վերաբերող մի թանգարանում հնագետները ծխելու հարմարանքներ են գտնել: Սենյակները ներկելիս պատուհաններն ու դռները փակ պիտի լինեն, որովհետև միջանցիկ քամին ու խոնավ օդը չեն թողնում, որ ներկը հավասարապես չորանա:

7. Ավելորդ բառերը գրի՛ր և նախադասություններն ուղղի՛ր:
Հավանաբար հաջողությամբ կպսակվի նախարարի այս նոր ձեռնարկը երևի:

Սրա հիման վրա կլինի հիմքը:
Մի հատ լուրջ հակաճառություն ունեմ:
Դուք չափազանցացնում եք վտանգը:
Խոսքը գնում է նրա մասին:
Ի՞նչ բան է հարբուխը:
Ի՞նչ բան են մթնոլորտային ճակատները:
Հաճելի տեսք չի թողնում:
Հեռախոսը դա շքեղություն չէ:
Դու անպայման մեծ հաջողության կհասնես երևի:
-Բանն ինչո՞ւմն է,- հարցրեց ոստիկանը:

8. Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով: Տրված և ստացված տեքստերում ո՞ր նախադասությունները լրիվ համընկան:
    Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց եմ ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ է: Ամեն օր նրան դուրս եմ տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում է տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոսանքով անցնում են որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում են խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաները: Մենք ենթադրում ենք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ է մտնում, կապիկն իսկույն դուրս է ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց է գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չի դիմանում:

9. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր միայն տրված բառերի արմատներով:

ա) հայրապետական, սահմանազորական, դիմադրողական, խաչակիր, ծանրակշռորեն, գլխաշոր:

բ) զվարթնոց, ձայնալար, լուսամփոփ, աստղային, մեղմաբար, կանխաբանել, բարեբախտ, ժպտերես:

10. Պատմությունը շարունակի՛ր:
Տիեզերանավի բոլոր ուղևորներն արդեն տեղերում էին, շարժասանդուղքը հեռացել, դուռն ամուր փակվել էր, և ուղեկցորդուհին թռիչքի մասին էր հայտարարում: Բայց դեռ վախենում էի, որ հանկարծ կզղջան մեզ այդ վտանգավոր թռիչքին թողնելու համար, կիջեցնեն և մեր բոլոր ջանքերն ապարդյուն կանցնեն: Բայց հանկարծ մի ահավոր աղմուկ սկսվեց, նավը ցնցվեց ու թափով պոկվեց տեղից:
Մխրճվում ենք երկնքի մեջ, սլանում ենք դեպի աստղերը:

11. Հոմանիշներից յուրաքանչյուրով նախադասություն կազմի՛ր:

ա) երկարել, ձգվել, բ) աղքատ, խեղճ, գ) գույն, երանգ: 

ա) Հողատարաձքը ձգվում էր մինջև գետաբերան

բ) Մեր Հանրապետությունում աղքատության չափանիշը անցնում է սահմաները: Գազազած շեունը բռնեց խեղճ կատվի պոչը:

գ)Նկարները ես ներկեցի համապատասխան գույնով: Իր ներկապնակում ուներ բոլոր երանգները:

12. Տրված առածներն ընդգծված բառերի հականիշների օգնությամբ լրացրո՛ւ:

Ամառվա փուշը՝ Ձմեռվա նուշը

Բարեկամ կորցնելը հեշտ է, քնա գտնելը:

Դուրսը՝ քահանա, ներսը սատանա.

Գիտունին գերի եղիր, քան անգետին սիրելի:

Գիտունի հետ քար քաշի, անգետի հետ մի ընկերացի.:

Իր աչքի գերանը չի տեսնում, իմ աչքի փուշը տեսնում է

13. Տրված բառերի տարբեր իմաստներով նախադասություններ կազմի՛ր և ցո՛ւյց տուր, թե ինչ կարող են նշանակել.

Սրի, աղի, մարտ, որդի: Նա սրում էր թուրը: նա մահացավ սրի պատճառով: Ճաշը շատ աղի էր: Աղի մեջ եղած յուդը; Մարտ ամսին շատ շոգ էր: Մարտի ժամանակ մենք շատ զոհեր ունեցանք: Որդիս շատ է սիրում խաղեր խաղալ: Միամիտ ձեռքս ընկավ որդի կծած խնձորը:

14. Գծիկները ը կամ ն մասնիկով (հոդով) փոխարինի՛ր:

 Ժողովուրդները տարբերվում են իրենց արտաքին տեսքով, լեզվով ու սովորույթներով: Ժողովուրդները իրենց արտաքին տեսքով, լեզվով ու սովորույթներով են տարբերվում: Աստղադիտակը դանիացի ապակեգործներն են ստեղծել: Աստղադիտակն ստեղծել են դանիացի ապակեգործները: Եվրոպացիները առաջին անգամ արևածաղիկը տեսան մեքսիկական տափաստաններում, երբ հայտնագործեցին Աերիկան: Արևածաղիկն առաջին անգամ եվրոպացիները տեսան մեքսիկական տափաստաններում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան: Եվրոպացիները մեքսիկական տափաստաններում առաջին անգամ տեսան արևածաղիկը, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան: Գառնիի սյունազարդ տաճարը (մ.թ. 77 թվական) Միհր աստծո պատվին է ստեղծվել: Գառնիի սյունազարդ տաճարն ստեղծվել է (մ.թ. 77 թվական) Միհր աստծո պատվին: Միհր աստծո պատվին է ստեղծվել Գառնիի սյունազարդ տաճարը (մ.թ. 77 թվական): Միհր աստծո պատվին Գառնիի սյունազարդ տաճարն է ստեղծվել (մ.թ. 77 թվական):

Նախագիծ կարդում ենք «Չարենց»

Մեկնարկային մեդիափաթեթ
Խնդիրները
  • Ծանոթացում Չարենցի թողած գրական ժառանգության հետ
  • Ստեղծագործությունների ընթերցում, բերանացի փոխանցում
  • Վերլուծական մտքի զարգացում
  • Ստեղծագործությունների ներկայացման հետաքրքիր, նոր մոտեցումների ցուցաբերում
    Թեմաներ
    • Չարենցը՝ բանաստեղծ
    • Չարենցը՝ քաղաքական-հասարակական գործիչ
    • Չարենցը՝ մարդ
    • Չարենցը՝ քաղաքացի
    • Չարենցի ստեղծագործությունների բազմազանությունը
    • Չարենցի զգացումների աշխարհը
    • Ուսումնասիրություններ՝ Չարենցը մեր օրերում
    • Իմ Չարենցը
    • Չարենցը՝ մեր տանը
    • Չարենց՝ դպրոցում
    • Չարենցը՝ քաղաքում
    • Չարենցագետներ
    Բանաստեղծություններ
    «Տաղ անձնական», «Հեռացումի խոսքեր», «Վահագն», «Հայրենիքում», «Գիշերը ամբողջ հիվանդ, խելագար», «Լուսամփոփի պես աղջիկ», «Էմալե պրոֆիլը Ձեր», «Ես իմ անուշ հայաստանի»…Ուսումնական-հայրենագիտական  ճամփորդությունՉարենցին հյուր Երկիր Նաիրիում (եռօրյա հայրենագիտական ճամփորդություն-ուխտագնացություն Կարծախ-Կարս-Անի)Կենսագրական տեղեկություններ
     Խոսք ի խորոց սրտի